Nếu tính theo giá trị tài sản ròng trên giấy tờ, tỷ phú Zhong Shanshan có thể giàu hơn Warren Buffett nhưng thực tế nếu tính theo thanh khoản của cổ phiếu nắm giữ thì câu chuyện lại hoàn toàn khác.
Theo Bloomberg, thứ hạng tỷ phú của Trung Quốc trong bảng xếp hạng người giàu luôn thay đổi liên tục. Năm 2017, tỷ phú Hui Ka Yan, người sáng lập Tập đoàn bất động sản China Evergrande là người giàu nhất Trung Quốc. Nhưng chỉ một năm sau đó, vị trí này được nhường lại cho Jack Ma, người sáng lập của Tập đoàn Alibaba.
Còn hiện tại, Zhong Shanshan, Chủ tịch hãng nước đóng chai Nongfu Spring mới là người giàu nhất Trung Quốc. Trên thực tế, ông thậm chí còn giàu hơn cả tỷ phú kỳ cựu Warren Buffett. Điều này khiến hàng tỷ người đổ dồn sự chú ý đến ông.
Việc thay đổi thứ hạng một cách nhanh chóng phần nào phản ánh sự thay đổi cấu trúc trong nền kinh tế Trung Quốc. Các tập đoàn bất động sản từng phất lên như “diều gặp gió” cho đến cuối năm 2017 khi Bắc Kinh khởi động chiến dịch siết chặt các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính. Chiến dịch này nhắm vào những người có tài sản tăng mạnh như ông Hui Ka Yan – người điều hành tập đoàn bất động sản có dư nợ lớn nhất thế giới. Chính điều này lại mở đường cho sự trỗi dậy của các ông trùm công nghệ.
Tuy nhiên, trong 3 tháng qua, gió lại đảo chiều. Lần này, Bắc Kinh lại nhắm vào các “ông lớn” công nghệ trong chiến dịch chống độc quyền. Điển hình là việc chặn thương vụ IPO trị giá 35 tỷ USD của Ant Group vào phút chót, khiến tài sản của ông chủ Jack Ma bay hơi hàng tỷ USD.
Và hiện nay, Trung Quốc đang tập trung sự quan tâm vào các “ông lớn” trong ngành thực phẩm – mảng kinh doanh mà hầu hết các doanh nghiệp từ sản xuất rượu cho đến chăn nuôi lợn đều đang đạt mức doanh thu kỷ lục nhờ xu hướng tiêu dùng đang lên. Sự giàu lên nhanh chóng của tỷ phú Zhong Shanshan một phần là nhờ xu hướng trên.
Nhưng sự biến động trong bảng xếp hạng tỷ phú của Trung Quốc cũng là một dấu hiệu cho thấy mức độ giàu có ở quốc gia tỷ dân này có thể thay đổi nhanh chóng. Bloomberg đã đưa ra giả định: Liệu ông Zhong sẽ có bao nhiêu tỷ USD nếu quyết định bán hết số tài sản đang nắm giữ vào lúc này? Liệu ông có còn giàu hơn tỷ phú Warren Buffett hay không? Và đó có phải là cách đo lường sự giàu có hay không?
Theo Chỉ số tỷ phú Bloomberg, “ông trùm” nước đóng chai Trung Quốc đang sở hữu giá trị tài sản ròng là 91,5 tỷ USD, cao hơn so với mức 88,9 tỷ USD của tỷ phú Warren Buffett. Phần lớn tài sản của Zhong, tương đương 74 tỷ USD đến từ 84% cổ phần ông đang nắm giữ tại Nongfu Spring – hiện được định giá cao gấp 88 lần so với trước khi cổ phiếu của Nongfu Spring tăng 180% kể từ khi niêm yết trên sàn Hồng Kông vào cuối tháng 9 năm ngoái.
Ông Zhong có thể kiếm được bao nhiêu, nếu bây giờ ông bán một phần cổ phiếu trên? Tuy nhiên, cổ phiếu Nongfu không phải là một tài sản đảm bảo tốt để vay ký quỹ. Theo Tập đoàn chứng khoán Philip có trụ sở tại Hồng Kông, tỷ lệ vay trên giá trị của cổ phiếu này chỉ đạt 50%. Trong khi đó, nhà tài phiệt Hồng Kông Li Ka-shing, người đang xếp thấp hơn Zhong trong bảng xếp hạng người giàu, lại có thể vay 80% trên tổng số cổ phần đang nắm giữ tại Tập đoàn CK Hutchison. Thậm chí, khối tài sản của ông Ma còn ổn định hơn. Cổ phiếu Alibaba có thể ký quỹ đến 80%.
Các ngân hàng thường quyết định mức độ cho vay ký quỹ dựa trên tính thanh khoản của cổ phiếu hoặc khả năng có thể bán bớt cổ phiếu. Tỷ lệ cho vay trên giá trị của một cổ phiếu sẽ tự động cao hơn nếu nó thuộc các chỉ số chính. Chẳng hạn, cổ phiếu CK Hutchison và cổ phiếu Alibaba đều thuộc chỉ số Hang Seng. Mặt khác, các cổ phiếu có tính thanh khoản kém bị các ngân hàng đánh giá thấp hơn nên uy tín cũng thấp hơn.
Do đó, nhìn vào sự giàu có trên giấy tờ của các tỷ phú Trung Quốc có thể gây hiểu lầm vì phần lớn sự giàu có của họ đến từ việc nắm giữ cổ phiếu.
Thậm chí, một số người còn cho rằng định giá của Nongfu đang cao một cách đáng ngờ, bởi cổ phiếu này khá “cô đặc” và ít nguồn cung trên thị trường. Theo dữ liệu của Bloomberg, có đến 2/3 trong tổng số cổ phiếu đang lưu hành của công ty này không được giao dịch vì chúng đang được nắm giữ bởi các thành viên chủ chốt trong công ty.
Tương tự, tỷ phú Hui – người giàu thứ 13 Trung Quốc – cũng không thực sự nắm giữ khối tài sản 25,9 tỷ USD bởi 100 USD giá trị cổ phiếu Evergrande hiện chỉ vay được 20 USD khi vay ký quỹ. Phần lớn tài sản của Hui đến từ 77% cổ phần mà ông nắm giữ tại Evergrande.
Theo Bloomberg, giới tỷ phú Trung Quốc vẫn đang sở hữu quá nhiều cổ phần tại doanh nghiệp do họ thành lập. Trong khi đó, các ưu tiên về kinh tế và chính trị của Bắc Kinh đang thay đổi. Điều này tạo ra những câu chuyện bỗng chốc giàu lên sau một đêm. Nhưng thực tế, Trung Quốc có lẽ không có tỷ phú nào giàu hơn Warren Buffett.
Kiều Châu
Theo Bizlive.vn
